Ζιπύρων

Είδος Ονόματος: 
Ανθρωπωνύμιο
Φύλο: 
Αρσενικό
Παράλληλοι τύποι: 

Ζειπύρων (αυτοκρ. περ., Θάσος, Φίλιπποι /1ος αι. μ.Χ., Καλίνδοια / 2ος αι. μ.Χ., 2ος-3ος αι. μ.Χ., 3ος-4ος αι. μ.Χ., Αμφίπολη / 2ος-3ος αι. μ.Χ., Μονή Ιβήρων, Πιερίδα, Ποτίδαια-Κασσάνδρεια, Φίλιπποι) 

Χρονολόγηση: 
1ος αι. μ.Χ.
2ος αι. μ.Χ.
3ος αι. μ.Χ.
αυτοκρ. περ.
2ος-3ος αι. μ.Χ.
3ος-4ος αι. μ.Χ.
Πηγές/τεκμήρια: 

(1) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Αμφίπολη) 2ος αι. μ.Χ., SEG XXXIX 570 (2) 2ος-3ος αι. μ.Χ., SEG XV 416.1 (3-4) 158 μ.Χ., ή 274 μ.Χ., SEG XV 415.1 (5) 3ος-4ος αι. μ.Χ., ΑΔ 38 (1983), Χρον. σ. 332 (6) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Αμφίπολη;) 2ος-3ος αι. μ.Χ., Δήμιτσας 1896, αρ. 906 (= Καφταντζής 543) (7) αυτοκρ. περ., ΑΔ 38 (1983), Χρον. σ. 332 σημ. 3 (8) 192 μ.Χ., Πίκουλας 2001, 160 αρ. 69 (9) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Φίλιπποι) 1ος αι. μ.Χ., AM 33 (1908), 45 αρ. 11 (fals.?) (= Pilhofer 699) (10) 3ος αι. μ.Χ., BCH 60 (1936), 337.1, 13 (= Pilhofer 133)  (11) αυτοκρ. περ., Πίκουλας 2001, 137 αρ. 41 (12) αυτοκρ. περ., Πίκουλας 2001, 152 αρ. 60 (= Pilhofer 603)  (13)  ;2ος αι. μ.Χ., BCH 47 (1923), 64-65 αρ. 24.6 (= Pilhofer 519) (14) ;2ος αι. μ.Χ., Πίκουλας 2001, 115-116 αρ. 4.1 (= Pilhofer 638) (15) 2ος-3ος αι. μ.Χ., Πίκουλας 2001, 123 αρ. 13.5· πρβ. BE 2002, αρ. 291  (16) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Φίλιπποι-Δράμα) 2ος-3ος αι. μ.Χ., ΑΔ 52 (1997), Χρον. σ. 847.6 και πίν. 314  (17)  2ος-3ος αι. μ.Χ., ΑΔ 52 (1997),Χρον., 847.9 και πίν. 314β  (18) Μακεδονία (Ηδωνίδα-Σκεβενή;) 3ος-4ος αι. μ.Χ., Πίκουλας 2001, 119 αρ. 10 (= Pilhofer 644) (19) Μακεδονία (Μυγδονία-Καλίνδοια) 68-98 μ.Χ., SEG XLII 580.8 (20) μετά το 98 μ.Χ., SEG XLII 583.24 (21) Μακεδονία (Οδομαντική-Δραβήσκος;) 2ος-3ος αι. μ.Χ., SEG XXX 619, 3 (= Pilhofer 572) (22) Μακεδονία (Οδομαντική-Σίρρα σημ. Σέρρες;) ;3ος αι. μ.Χ., Καφταντζής 40 (23) Μακεδονία (Πιερίδα-Γαληψός) 65 μ.Χ. ή 181 μ.Χ., SEG XXVII 284 (24) Μακεδονία (Πιερίδα-Φάγρης) 2ος-3ος αι. μ.Χ., Πίκουλας 2001, 168 αρ. 77 (25) Μακεδονία (Χαλκιδική-Μονή Ιβήρων) 2ος-3ος αι. μ.Χ., Δήμιτσας 1896, αρ. 777 (26) Μακεδονία (Χαλκιδική-Ποτίδαια, Κασσάνδρεια) 2ος-3ος αι. μ.Χ., BE 1970, αρ. 310 (= Μακεδονικά 15 (1975), 234 αρ. 123 και πίν. 150β  

Συνολικός αριθμός εμφανίσεων (προσώπων) σε όλο το LGPN: 
29
Βιβλιογραφία: 

LGPN  IV. Robert, OMS 2ος τόμ., 1288 σημ. 1· Hatzopoulos & Loukopoulou 1996, 257-258.

Σχόλια: 

Γηγενές, προελληνικό και προθρακικό θεοφόρο όνομα. Ανήκει στα σύνθετα διθεματικά με α' συνθετικό το θέμα Ζ(ε)ι- 'Δίας, Θεός' και β' συνθετικό το θέμα -πύρων (-πυρος, -πορος, -πορας, -πορις, -πουρις, -por, -pyr) 'παιδί' (βλ. και Ζ(ε)ίπυρος), η σχεδόν αποκλειστική παρουσία των οποίων στη Χαλκιδική και την ανατολική Μακεδονία και Θάσο υποδηλώνει την υπαγωγή τους στην ονομαστική ενός αυτόχθονος (ηδωνικού;) στοιχείου που επιβίωσε μέχρι και την αυτοκρατορική εποχή. Η υψηλή, σε σύγκριση με άλλα γηγενή-προελληνικά ονόματα, συχνότητά του οφείλεται πιθανόν στη δυναμική παρουσία στην ίδια περιοχή (και, γενικότερα, στη Μακεδονία και τον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο) του φωνητικά παράλληλου ελληνικού ονόματος Ζώπυρος/Ζωπυρίων (Hatzopoulos & Loukopoulou 1996, 257-259 και Παπανικολάου 2012, 202, 203, 236, 264, 278).                                                                                

Πρωιμότερες βέβαιες μαρτυρίες στη Θάσο και τη Μακεδονία την αυτοκρατορική περίοδο. Τελευταίες μαρτυρίες στη Μακεδονία τον 3ο-4ο αι. μ.Χ.

Γεωγραφική διασπορά: